Çəmə qədə şəhr marzi tono nıbe. Əv marziku ənə duərobe ki, çəmə şəhriku hələ hiç kəsi əvış vində nıbe. Marzi çəməku kəçələ bandon, qıl-qılinə həmon co kardəbe. Bə marz şə ro hələ i poə ıştə xıyolədə təsəvvur karde ıştən odəmi sıst bəkarde, mande ki əvi səvırdopo fame mumkun nıbıə koy. Bə roysə çəmə şəhrisə dıjdə çand şəhr bəşmə pebəqınie.

Marzi ətrofədə bıə mahrubə həxədə hakanə-hakanə kali çiyon bə çəmə quş əqıniy. Əmmo əməhon sərşəhriku hiç xəbə nəznimon. Əməhon, yəni adi şəhrvandon votedəm. Çunki davləti məmuron boştəro ğoymə əloğə soxtəşonbe: hiç se-ço manq dənəvardiy ki, sərşəhrədə vağe bıə hodison barədə əvon xəbə əqətin. Çəvon ıştəni voteku.

Az dəmadəm təəccub kardəm ki, çəmə şəhri şəhrvandon sərşəhriku omə sərəncomon çıko de roziyəti bə vırə rosniedən. Çand sa sori dılədə çı sərşəhriku iqləən siyasiyə islahot bə məydon noə bıəni. Əyo çand qılə hakimə sulalə yəndış əvəz kardə, kanəşon ğandə, tojəon omən bə çəvon vırə, dəvardə əsrədə hətto sərşəhr ıştən vırtı-volo bıə, çəyku xəyli duəro qıləy tojə sərşəhrışon soxtə, əvən xo bıə, peşo kanə sərşəhrən, tojə qılən sənibəton bərpo kardə bıən – ım hodison bəçəmə qədə şəhri hiç təsirış bıəni.

Çəmə məmuron ıştə vırədə de əmonəti mandəbin. Lap yolion çı sərşəhriku vığandəbin, miyonə məmuron bə ha ehtimoli səbin çı co şəhronku omedəbin, hırdə məmuron ısəboy çəmə şəhri sakinon dıləku təyin əkən. Bəməku ali məmur polkovniki rutbədə doyənə (naloq-urusi) mıfəttişibe. Bəy “əğə polkovnik” əvotin. Isət əv həni piəmerde. Az əvi ve vaxte zınedəm. Səbin bəy ki, az hələ əğıl beədə əv polkovnikbe. Sıftə-sıftə polkovniki de tovi karyeraş karde. Peşo karyera dəmande. Tərəfiy çəy karyera dəmande hıqo çokbe. Səbin bəy ki, çəmə qədə şəhrədə çəy ranqiku bəpe bıə məmuron jimon karde hiç bə təsəvvur omedənıbe.

Az kəynə ki çəmə polkovnikə məmuri bəştə xıyol vardəm,hıqo bə çəşi vəm omedə ki, əv ıştə vıjori məydonədə bıə kəy əyvonədə kresloədə ejqahan nıştə, qəvədəşən çıpoğ. Pentono davləti boydəğ ehaştə bıə. Çəy mılk ənə dıjdbe ki, əyo hakanə hırdə hərbi təlimonən dəvoniedəbin. Soədə teri səpe sipiə hışk əkən. Çəy nəvon reçinə xarəyə olatədə soədə hənək əkən. Əvoni bə vıjori məydon vanədən, səbin bəy ki, de əmandə co əğlon hənək karde bəvon bəvəc nəvoy. Əğlon jintono hakanə de i yəndı hes-pes kardeədə, pentono əvon bımi rəvoc ədən.

Mıxləs, çəmə qədə şəhrədə polkovnik kulli ixtoyori soybbe. Az famedəm ki, əv hələ bə hiç kəsi sənədış nuşu doə ni ki, binim əvi ki bı vəzifəş təyin kardə. Duze, çəy jəqo sənədış hiç ni. Bıeən bəzne ki, əv həğiğətən hıqo doyemoni mıfəttişi polkovnike. Əncəx ım əv ni ki, şəhri həmə sahonən idarə bıkə. Çəy vəzifə bo davləti ve vacibe, əmmo bo şəhrvandon jəqoən ne.

Çəmə şəhrədə jı qıləy təəssurat bəməl oməbe ki, quya şəhrvandon bəy votedən: çəmə bıe-nıbıe bənə doyemoni çəmə dasto ıstənəye, boy əməni ıştəniən hıqo bənə doyemoni peqət bo davləti. Əncəx lap ğədimiku ım adətbe ki, doyemoni mıfəttiş ali məmur hisob bıedə. Əsli həğiğətədə polkovnikən bənə çəmə ıştəni, bı adəti əməl kardəbe.

Əvən çəmə dılədə jiyedəbe, əmmo deştə məğami ve fərğ doedəbe. Əv adi qıləy şəhrvand nıbe. Bıedəbe ki, dastəy odəm çəy paylo de ərizə omedəbe. Şımə əvon vindəbəy jəqo məğamonədə-ıştəni ənə peəkırniy ki… Az i kərə əğıl beədə əyo şirkət kardəme. Şəhrvandonku ibarət nımoyəndə heyəti ərizəş vardəbe ki, şəhri ən kosibə məhlə sute səbin hukumət bəvon kamişi dast bıqətı. Çımı pə osınəğəbe, şəhrədə nıfuzinə odəmbe. Əve mınışən deştə peqətəbe.

Ğəbul əyvonədə dəvoniə bıedəbe. Əve vıjori kali odəmonən sırdi dəhaştin bə əyvoni surahi, kulişiyedəbin ki, hiç çi çəşo vanıdən. Bəvədə çı əyvoni çoədə i hissə bə polkovniki rəsəbe, əmandə hissə ısəboy bə ğəbul omə kəson purışon kardəbe. Se-ço nəfər sərboz həm polkovniki mıhafizə kardəbe, həmən asayişi. Əsli-həğiğətədə hıqo iqləən sərboz vəs əkəy. Çunki sərbozon çı cəmati çəşışon ve torsoniəbe.

Az zındənıbim əvon çı kom məholikubin. Əmmo əv məlumbe ki, çəmə tərəfi odəm nıbin. Çəvon əndomən co curəbe-çonəşon ve bə nav beşəbe, çəşonışon viriski doedəbe iyən norohətbin. Həmən əvon bə co zıvon qəp jənedəbin. Bə çəmə dənırəsə zıvon. Çəmə zıvoni omutero ğət mərağ nuşu doedənıbin. Bı səbinən əvon jıbızın cobin, çəməndə nıbin. Çı tərəfo çəvonku hiç qıləy bevəci omedənıbe, co tərəfo çəvon sıfətiku curi bədniyətəti voedəbe.

Timsal, sərboz dəşedə bə dukun bo qıləy hədərə şey hırie. Ə şey ıstənedə (sedə), əmmo dukuno beşedəni. Dəhaştə ıştəni bə piştaxtə, dastiən noedə ıştə ğəmə miçəsə. Quş doedə bə dukunədə bəyon qəpi. Iştəni jıqo bardə, quya çiy dərəsedə, əmmo ıştəni bə vırə noedəni. Çəmə cəmati jıqo çiyku zəhləş şedəbe. Əve sərboz ki bə dukun dəşe, həmə kəs çəyo beəşiy əşiy. Diyəkə, bın səbəbən çəmə ın votə sırə xəlğ tosə sərboz vinde tam jənedə (jedə).

Im səfəən jəqobe. Bənə təntənəyə tədbiron, ijən polkovnik ıştə ğəddış duz qətəbe, dastədəş dı qılə dırozə bambukə ləvo qətəbe. Im kanə adətbe. Mənaş ımbe ki, əv bə ğanunon, ğanunonən bəy peştıpurin.

Əyvonədə bə ha kəs ğəşənq əzıniy ki, əvi əyo çiç çəş kardə, əmmo ijən həyəcon dəvonin. Cəmati nomo ki bəpi sıxan bəkəy, kamişi beşe bə nav, əmmo ya polkovniki zəhmi əvış eqəte, ya məclisi qəteşe-ijən opırtiə bə dumo, umuj bıe bə cəmati. Dıminə qıləy odəm pəydo nıbıe ki, cəmati sıxani bə polkovniki bırosnı. Odəmışon səğande bədi ə şəhrvandon ki, bini natiq hesob bıedəbin. Həmonə mıddətədə polkovnik hıqo bənə dovilə mandəbe, hiç lıvedənıbe ıştə vırəku. Dastədəşən bambukə ləvo. Nəfəs ıstəneədə (seədə) çəy sinə rost bıedəbe. Çıko ki bəbəzoxlə nəfəs kəşeədə çəy cılımon pur bıedən.

Az çı dıqlə merdi arədə xəyli bə polkovniki erəxem tosə ə vaxti ki, mınışon de zono bə dumo dəkue. Im vaxti ə odəm ki, sıftəku cəmati sıxani voteş bə qıy peqətəbe, ıştəş bə dast se, dı qılə co merdon daston ğoym-ğoymi qətə holədə sıxan kardeşe. Iştə ım kırtə nitği ərzədə əv mərhəmət olıvniə tərzədə piyedəşbe ki, ıştə diəni qədəy ojkə, qasbu bəçəy xitab kardə kəsi dıl rəhm bo. Əv çı bədbəxtə hodisəkuş tikəy qəp jəne (je), çımı zınəyku, xahişış karde ki, hukumət əvoni 1 sornə doyəmoniku ozod bıkə. İyən davlətə vişəku bo kə dute lozim bıə do-çu qədəy erjon bəhvatın.

Sıxani oroxnie bəpeş əv bə polkovniki təzimış karde. Sıvoy polkovniki iyən sərbozon əyvonədə bıə həmə kəs enəməco holədə xəyli mandin. Bənə qıləy əğıli bəmə çoçin ome ki, bə əyvoni surəhi dəhaştə bıə sırdi səpe mandə odəmonən ım ve məsuliyətinə pauzə vaxti se-ço poplınqə bə ji etatin, çəyo hakanə ıştə səy peədən ki, binim polkovnik çı ğərar doedə. Im hol jıqo kamişi dəvom karde bəpeş məmuronku qıləy bə polkovniki nez bıe. Əv ıştə lınqi anqışton tıkisə rost bıe, de zu bə polkovniki qəvi ıştə quşış rosnie. Polkovniki bə çəy quş çiy ehandeşe. Əy dimış qəte bə cəmati, dastonış i kərə ekur bəyəndı. Imi məsə cəmati ıştə ğəddış duz karde. Məmuri voteşe:

– Şımə xahiş rədd kardə bıe. Beşən bışən.

İzdohomi asudə nəfəsış se. Jıbızın cəmati səpe band peqətə bıe. Əvon i yəndı dəkışte-dəkışte vılo-vılo bıen. Polkovnikən bənə həmə insonon hol dəşe. Həni hiç kəs bəy fik doedənıbe. Mı vindeme ki, əv çı hol-hərəkəti qıniə, dastədəş qətə bambukə ləvoş bə ji şodoe, ıştənış bə məmuron vardə kreslo səpeş şodoe, rəyrə çoboğış noe qəvisə.

Im ko qıləy təsaduf nıbe, bəməku hıqo jıqo bıedə. Duze, lap nadirə holədə çı cəmati kali hırdə xahişon bə vırə rosniedən. Əmmo əvi jəqo təğdim kardən ki, quya polkovniki ımış de yolə tars-larzi iyən bəştə riski hisobış karde, bəpe hukumət çımi barədə hiçi ğət nızını. Həlbəttə, ımi bə zıvon vardənin, əmmo ıştən-boştə jıqo beşedə.

Əncəx şəhrvandon peştıpur bıe bəznen ki, çəvon ciddiyə ərizon hıqo rədd kardə bəbıe. Çoçin əve ki, ım rədd karde bo əmə ve vacibe. De dastə bə ğəbul şe, əyo rədd cəvobi se bo formə xoto ni. Diyəkə, əmə ijən de sırə-hu, de duzə ovğəti şedəmon əyo, ıştə rədd cəvobi se bəpeş evoedəmon bə ji. Əmmo bəştə qətedənimon, jıbızın, bəpi jıqoən bıbu.

Duze, bəştə ıştən mışahidon səbin az bə ğərar oməm ki, havdə sinniku tosə vist sinni arədə bıə cıvonon norozi mandən. Yəni hələ şək nışə hırdənon. Bə çəvon hiç xıyolən omedəni ki, lap de hırdə ideyaən, əvən bıbu inqilabi ideya, çənə bə nav bəbıe şe. Noroziəti məhz çəvon arədə boştə vırə pəydo kardə.

 

Bə tolışə zıvon peəqordın: Cabbar ƏLİYEV

Ambur.az